O Pàddre Gàzzo o ciàmma iotacismo da u pretònica o
cangiaménto da u ch'a s'atrêuva prìmma de l'acénto tònico inte 'na i ò,
pe dîla inte 'n âtro mòddo, o cangiaménto do són [y] into són [i] (ò
do són [H] into són [j]). Écco quàrche ezénpio:
- pugnàtta [py"Jatta] →
pignàtta [pi"Jatta];
- butîro [by"ti:ru] →
bitîro [bi"ti:ru];
- muâgia [mHa:dZa] →
miâgia [mja:dZa];
- aseguâ [ase"gHa:] →
aseghiâ [ase"gja:].
A ûzo zenéize de Zêna, no subìscian iotacìsmo e paròlle fugàssa e
ruménta.
Infìn va notòu che i artìcoli un e unna són de spésso dîti in
e ina: de fæti, pe motîvi ligæ a-a
prozodîa, sti articoli se trêuvan de lóngo cómme se fîsan in poziçión pretònica e
quindi subìscian o iotacìsmo da u pretònica. D'âtra pàrte i pronómmi un e unn-a
no pêuan cangiâ perché, dæto che són pronómmi, dòppo de liâtri no peu êsighe 'n nómme
e quindi no pêuan mâi atrovâse in poziçión pretònica. Ezénpi:
- artìcolo: ghe mòllo un
câso → ghe mòll'in câso
- artìcolo: màngilo
con un cugiâ → màngilo co-in cugiâ ["maNdZilu "kwiN ky"dZa:]
- pronómme: dàmene un
- pronómme: pìgine unn-a
Dæto che a grafîa ofiçiâ a l'é stæta pensâ pe poéi pasâ da-i soìn a-e paròlle,
e vicevèrsa, no gh'é problêma a scrîve e paròlle cómme se dîxan. Quìndi bàsta segoî
e régole da grafîa ofiçiâ pe marcâ coretaménte o iotacìsmo da u pretònica. Coscì,
prezénpio, a segónda da pronónçia de ògnidùn, ghe saiâ chi scriviâ un figeu, chi in
figeu e chi 'n figeu e vîa discorìndo. |