Académia Ligùstica do Brénno

parlémmo a nòstra léngoa

Académia Ligùstica do Brénno
 
Intrâ > Gramàtica > Morfologîa > Nómme > Formaçión do feminîle

Formaçión do feminîle

[ Nómme ]

 

 
 

[ Régole ] [ Dìnni a teu ] [ Lêzi i coménti ]

Gramàtica

Màppa do scîto

Dôv'én i coménti

Covertìnn-a

 

A formaçión do feminîle a vêgne sôlo inte quélli câxi dôve gh'é o càngio do génere naturâle: fìggio ["fiddZu/ fìggia ["fiddZa]. Inti âtri câxi, i nómmi maschîli àn co-i corispondénti feminîli sôlo quàrche analogîa into scignificâto.

Gh'é pöi de paròlle che càngian scignificâto a segónda do génere: a bànca [a "baNka] / o bànco [u "baNku]; gh'é ascì de paròlle pæge inta fórma ma divèrse pò-u génere e scignificâto: o bàrba [u "barba] / a bàrba [a "barba], o canâ [u ka"na:] / a canâ [a ka"na:], e via discorìndo.

Régole


[ in çimma da pàgina ]

  • o → a   In nómme maschîle ch'o finìsce in -o a-o feminîle o cangia in -a: amîgo [a"mi:gu] / amîga [a"mi:ga], méistro ["mejstru] / méistra ["mejstra], mêgo ["me:gu] / mêga ["me:ga], sêuxoo ["s2:Zu - "s2:Zwu] / sêuxoa ["s2:Zwa], vìdoo ["vidwu] / vìdoa ["vidwa], ecc.
  • a → essa    Quélli pöchi nómmi maschîli che finìscian pe -a fàn o feminîle cangiàndo a -a in -essa: poêta ["pwe:ta] / poêtéssa (pwe:"tessa), dùcca ["dykka] / duchéssa [dy"kessa]; fàn eceçión i italianîximi invariàbili cómme colêga [ku"le:ga], giòmetra ["dZOmetra], e coscì vîa.
  • â → æa    I nómmi che finìscian in cangian in -æa: leitâ [lej"ta:]/ leitæa [lej"tE:a].
  • ê → êa    I nómmi che finìscian in azónzan 'na -a: portê [pur"te:] / portêa [pur"te:a].
  • eu → êua    I nómmi che finìscian in -eu azónzan 'na -a: figeu [fi"dZ2:] / figêua [fi"dZ2:a].
  • ô → ôa    I nómmi che finìscian in azónzan 'na -a: profesô [prufe"su:] / profesôa [prufe"su:a]; inta parlâ corénte, pe vîa de l'italiàn, se sénte ànche plurâli con a dexinénsa -essa: profesoréssa [prufesu"ressa]; -ixe: atô [a"tu:] / atrîxe [a"tri:Ze]; ò adreitûa -ice.
  • òu → â    I nómmi che finìscian in -òu cangian in : cugnòu [ky"JOw] / cugnâ [ky"Ja:]; spozòu [spu"zOw] / spozâ [spu"za:].
  • n → nn-a    I nómmi che finìscian pe -n [N] cangian in -nn-a [NNa]: bacàn [ba"kaN] / bacànn-a [ba"kaNNa].
  • Feminîli iregolâri    Tànti nómmi fàn o feminîle a-o seu mòddo a partî da-a mæxima reixe do maschîle: gàllo ["gallo] / galìnn-a [ga"liNNa], âze ["a:ze] / âzenétta [a:ze"netta], abòu [a"bOw] / abadéssa [aba"dessa], càn ["kaN]/ càgna ["kaJJa], ["rE] / regìnn-a [re"dZiNNa], ecc. Ò adreitûa són indipendénti: fræ ["frE:] / seu ["s2:], bàrba ["barba] / làlla ["lalla], ecc. Quàrche vòtta són invariàbili spêce pe-i nómmi de béstie: balénn-a [ba"leNNa], vórpe ["vurpe], ecc.

[ in çimma da pàgina ]

Dìnni a teu

Nomiâgio:
Stàggo a:
E-Mail:
O mæ scîto
Internet:
Coménto (no ciù de 1000 caràteri)

   

Nòtta: o coménto o saiâ publicòu, o ciù fîto poscìbile, dòppo ch'o l'é stæto controlòu.

[ in çimma da pàgina ]

àn dîto a seu
20/05/2008 - 14:25
giovanni,
Tra e parolle che cangian de significato a segonda do genere azunziè "a giassa" (per il ghiaccio) e "o giasso" (il fogliame caduto dagli alberi). In cà mè, cà de villen, ho sempre sentio distingue coscì ma da tante parti o lezuò "o giasso" pe "il ghiaccio".

[ in çimma da pàgina ]