A formaçión do feminîle a vêgne sôlo inte quélli câxi dôve
gh'é o càngio do génere naturâle: fìggio
["fiddZu/ fìggia ["fiddZa].
Inti âtri câxi, i nómmi maschîli àn co-i corispondénti feminîli sôlo quàrche
analogîa into scignificâto.
Gh'é pöi de paròlle che càngian scignificâto a segónda do génere:
a bànca [a "baNka] /
o bànco [u "baNku]; gh'é ascì de
paròlle pæge inta fórma ma divèrse pò-u génere e scignificâto:
o bàrba [u "barba] /
a bàrba [a "barba],
o canâ [u ka"na:] /
a canâ [a ka"na:], e via
discorìndo.
- o → a In nómme
maschîle ch'o finìsce in -o a-o feminîle o cangia in -a:
amîgo [a"mi:gu] /
amîga [a"mi:ga],
méistro ["mejstru] /
méistra ["mejstra],
mêgo ["me:gu] /
mêga ["me:ga],
sêuxoo ["s2:Zu - "s2:Zwu] /
sêuxoa ["s2:Zwa],
vìdoo ["vidwu] /
vìdoa ["vidwa], ecc.
- a → essa Quélli pöchi
nómmi maschîli che finìscian pe -a fàn o feminîle cangiàndo a -a
in -essa: poêta ["pwe:ta] /
poêtéssa (pwe:"tessa),
dùcca ["dykka] /
duchéssa [dy"kessa]; fàn
eceçión i italianîximi invariàbili cómme colêga [ku"le:ga], giòmetra ["dZOmetra], e coscì vîa.
- â → æa I nómmi che finìscian
in -â cangian in -æa: leitâ
[lej"ta:]/ leitæa [lej"tE:a].
- ê → êa I nómmi che finìscian
in -ê azónzan 'na -a: portê [pur"te:] / portêa [pur"te:a].
- eu → êua I nómmi che finìscian
in -eu azónzan 'na -a: figeu [fi"dZ2:] / figêua [fi"dZ2:a].
- ô → ôa I nómmi che finìscian
in -ô azónzan 'na -a: profesô [prufe"su:] / profesôa [prufe"su:a]; inta parlâ corénte, pe vîa de
l'italiàn, se sénte ànche plurâli con a dexinénsa -essa:
profesoréssa [prufesu"ressa];
-ixe: atô [a"tu:] /
atrîxe [a"tri:Ze]; ò adreitûa
-ice.
- òu → â I nómmi che finìscian in
-òu cangian in -â: cugnòu
[ky"JOw] / cugnâ [ky"Ja:];
spozòu [spu"zOw] /
spozâ [spu"za:].
- n → nn-a I nómmi che finìscian
pe -n [N] cangian in -nn-a [NNa]: bacàn [ba"kaN] / bacànn-a [ba"kaNNa].
- Feminîli iregolâri Tànti nómmi
fàn o feminîle a-o seu mòddo a partî da-a mæxima reixe do maschîle:
gàllo ["gallo] / galìnn-a [ga"liNNa], âze ["a:ze] / âzenétta
[a:ze"netta], abòu [a"bOw] /
abadéssa [aba"dessa],
càn ["kaN]/ càgna ["kaJJa], rè
["rE] / regìnn-a [re"dZiNNa], ecc.
Ò adreitûa són indipendénti: fræ
["frE:] / seu ["s2:],
bàrba ["barba] / làlla ["lalla], ecc. Quàrche vòtta són invariàbili spêce pe-i
nómmi de béstie: balénn-a [ba"leNNa],
vórpe ["vurpe], ecc.
|