Che bèlla fèsta a Pàsqua, quànde o ténpo o ne regàlla (sénpre ch’o n’àgge coæ), ’na dôçe giornâ de primavéia, co-i èrboi chi fiorìscian, e viovétte chi spóntan, colôri e profùmmi cómme da tradiçión. Ma gh’é ’n provèrbio ch’o dîxe “Natâle a-o barcón, Pàsqua a-o tisón”; e tànte vòtte o ghe indovìnn-a e alôa te salûo vestî nêuvi e gîta in scî proéi do lunedì de l’Àngiou. Za, perché pe niâtri, pe tùtti i zenéixi, quélli d.o.c., Pasquétta a no l’é o giórno dòppo Pàsqua cómme into rèsto d’Itàlia, ma o 6 de zenâ, sàiva a dî l’Epifanîa. Quànd’êa figêua a mamà a me faxéiva o röbìn nêuo e a m’acatâva e scarpétte giànche perché quélle de l’ànno pasòu êan végnûe stréite; se rinovâvan a Pàsqua, e dovéivan duâ tùtta a stæ, ma che déluxón se pe câxo quéllo giórno ciuvéiva! Però, ànche se o ténpo de vòtte o l’é gràmmo, a Pàsqua a pòrta sénpre l’idêa do rinovaménto, da rinàscita, e l’êuvo o l’é o scìnbolo ciù adàtto da resureçiòn e da fòrsa da vìtta ch’a contìnoa e a se rigénera, da-o moménto che i öxélli fàn e êuve in primavéia pe dâ vìtta a-e nêuve generaçioìn. Inte vedrìnn-e gh’é migiæa de êuve de cicolâta fasciæ in papê de tùtti i colôri, però són pöche quélle de quànd’êa picìnn-a, fasciæ sôlo into célofan, e tùtte decoræ con fiorelìn, cazétte, gêxétte, polìn, fæti co-o sùcou coloròu da de màn de artìste sconosciûe. Se n’atrêuva ancón, a çercâli; cómme i cavagnìn, che quàrche bitêga de pàn o de dôsci a-i fa ancón. Ve-i ricordæ? Fæti de pàsta dôçe, a fórma de færo de cavàllo, co-in êuvo in fóndo tegnûo fèrmo da doê striscétte de pàsta incroxæ. A-i ténpi de nòstre madonæ o cavagnìn fæto in câza o l’êa l’ùnico êuvo de Pàsqua de famìgge mêno abiénti, ma se stâvan in pö mêgio ghe n’êa ànche un pe ògni figêu. E a propòxito de êuve, créddo che tànti de viâtri cresciûi a Sàn Pê d’Ænn-a se ricordiàn che, in fóndo a-a Crêuza di Beu (via Stefano Canzio), in fóndo da-a pàrte vèrso o mâ, gh’êa a Pasticceria Balocco, mêta di figeu pe amiâ un enòrme êuvo de cicolâta, avèrto in mòddo che se vedéiva pasâ o trenìn che pöi o s’infiâva inta galerîa e o sciortîva tórna da l’âtra pàrte. O no faxéiva nìnte de ciù che intrâ e sciortî, ma pe niâtri o l’êa ’n’atraçiòn. Che beléssa! Segûo che òua, a-i ténpi de plaistéscion, iPad, iPod e conpagnîa, i nòstri nêvi se metiéivan a rîe, ma pe niâtri a l’êa ’n’invençión da pasâghe davànti tùtti i giórni quànde se sciortîva da schêua. Pöi, o zêuggia sànto, gh’êa da andâ a védde i Sepùrti, e pe tradiçión bezugnâva che fîsan sètte, chisà perché, e éivimo convìnti de rénde omàggio a-a tónba do Sarvatô, perché no n’avéivan ancón spiêgòu, cómme pöi a Gêxa a l’à fæto do 1988, che invêce raprezéntan a custòdia de l’Eocarestîa. E gêxe, gréndi ò picìnn-e, faxéivan a gâra pe fâ o ciù bèllo, pìn de fiôri, de candéie e de quélli “giardinetti” de gràn apénn-a spontòu. Inti sécoli pasæ uzâva, o venerdì sànto, decorâ e gêxe con de pitûe che rafigurâvan stöie da Pasción de Crìsto e chi a Zêna ghe n’émmo bén quatòrze de quéste téie straordinâie dipìnte in sce quélla stòffa drûa bleu, tìpica de Zêna, ch’a l’à atraversòu l’océano e a l’é tornâ inderê in fórma de blu-jeans. Dipìnte into sécolo XVI, són stæte trovæ inte l’Abaçîa de sàn Nicòlla do Boschétto, in sciâ colìnn-a de d’âto a-a fôxe do Ponçéivia, e pöi trasferîe a-o Musêo Diocesàn da catedrâle de sàn Loénso, dôve se pêu amirâle inte ’n’anbientaçión sugestîva. Ma tornémmo a niâtri quànde, a-o sàbbo matìn, stâvimo in câza aspêtando che vegnìsse ùnz’ôe e che sonésse tùtte-e canpànn-e pe corî a lavâse a fàccia e sorviatùtto i êuggi, perché e màmme ne dixéivan che l’ægoa inte quéllo moménto li a l’êa benedétta e a protezéiva a vìsta. L’é cangiòu tànte cöse, ma créddo che inte tùtte e câze zenéixi se mànge ancón a tórta pasqualìnn-a, magâra acatâ da-o rostiçê perché a vìtta d’ancheu a n’aröba o ténpo. No sémmo ciù a-i ténpi che ghe voéiva 33 sféugge cómme i ànni de Crìsto. L’inportànte o l’é ch’a ségge fæta co-e giæe, perché quélla co-e articiòcche a l’é a capuçìnn-a, bonìscima, prelibâ, a pâ pægia, ma a no l’é a pasqualìnn-a. Bónn-a Pàsqua a tùtti!

Ebe Buono Raffo

Pigiòu da-o Gazzettino Sampierdarenese Anno XLII - N. 3, 27 de màrso do 2013