Créddo che rispetâ tùtte e béstie ségge ’n precîzo dovéi da pàrte de tùtti: són nòstri conpàgni de viâgio, o móndo o l’é fæto ànche pe lô. Se pöi ghe voémmo ànche bén, se ne tegnìmmo quarchedùnn-a inta nòstra câza, alôa divéntan pàrte da famìggia, ne dàn tànto afètto e ne fàn conpagnîa. Pecòu che a sò vìtta a ségge ciù cùrta da nòstra, coscì quànde ne làscian provémmo di gròsci dispiâxéi. Benintéizo, no pàrlo da manîa da giornâ d’ancheu de tegnî de béstie sarvæghe cómme igoâne o serpénti ciù o mêno velenôzi. Me lìmito a chén e gàtti, che da migiæa d’ànni són conscideræ “domestici”.

Tùtti sàn che ò a pasción di gàtti, ve n’ò za parlòu inte n’âtro artìcolo, e anédoti in sce st’argoménto ghe n’aviéiva ’n mùggio. No conscideræme monòtona, ma ancheu ò atrovòu de vêge fotografîe di mæ gàtti e m’é vegnûo in cheu ’na stöia de tànti ànni fa, de goæra e pâxe tra doî gàtti e m’é vegnûo coæ de contâvela.

Quésta stöia a l’é comensâ da ’n péscio rósso che quarchedùn m’avéiva regalòu. In câza gh’êa da divèrsci anni in bèllo gatón siaméize, ch’o se ciamâva Minù, tànto amôzo, e ’n pescétto rósso inte ’na vaschétta: o gàtto o l’amiâva o péscio da-a vixìn, atravèrso a plàstica, o s’acontentâva de oservâ i moviménti de quélla cösetìnn-a róssa ch’a l’anâva avànti e inderê e, a-o màscimo, o bevéiva ’n pö da sò ægoa. In giórno me vêgne l’idêa che, inte ’na vaschétta ciù grànde, o pescétto o ghe saiéiva stæto mêgio e coscì són anæta pe acatâghela inte ’na butêga de artìcoli pe animâli.

Mancâva pöchi giórni a feragósto. Dòppo pöchi menùti ch’êa intrâ, sénto derê a-e mæ spàlle un delicatìscimo “miao” e me gîo: doî eugétti turchéize me fisâvan con interèsse, inte ’n morìn cô do cafè e læte, sormontòu da dôe oêge de cicolâta: ’na mâvéggia! Intanto che son apreuvo a çerne a vaschétta, sénto n’âtra vòtta o “miao”. O propietâio da butêga (...vêgia vorpe!) o me dîxe gentilìscimo :“A l’é ’na gatìnn-a siaméize. Sciâ-a pìgge pûre, scignôa, sciâ-a tîe pûre fêua da gàggia”. Dîto fæto, ’na balétta de péi a s’instàlla inte mæ bràsse, a se frétta sótt’a-o mæ ménto, a s’atàcca co-e ónge a-o mæ vestî e a l’incoménsa a fâ ron-ron. Arèsto li cómme ’n salàmme, mntre o butegâ o contìnoa: “A l’é l’ùrtima da niâ; da chi a quàrche giórno særo pe-e férie; se sciâ-a pìggia ghe fàsso ’n prêxo speciâle”.

Intànto ch’o l’armezâva co-a vàsca pe-o péscio, mi e a gatìnn-a s’éivimo za inamoæ: no me dîva ciù o cheu de rimétila inta gàggia. Insómma, pe fâla a-e cùrte, són sciortîa da-a butêga co-a vaschétta nêuva e a gàtta acatâ a prêxo de sàldo. Arivâ a câza, provémmo a métila davànti a-o nòstro Minù, che rispètto a lê o pàiva gròsso cómme ’n lión e ch’o l’amîa a nêuva arivâ co-in çèrto interèsse, ma sénsa ’na reaçión speciâle. L’âtra, invêce, spaventâ da sto bestión, a divénta ’na fùria; e çercàndo de métighe poîa, a tîa sciù o zénbo, a gónfia a côa, a sciùscia e a ghe móstra i dentìn. Segóndo o sò istìnto, a voéiva pài ’na béstia ferôce, ma pe niâtri a l’êa sôlo bùffa e a ne faxéiva teneréssa. Fæto sta che l’âtro, pe no êse da mêno, o fa pægio e no l’é ciù poscìbile continoâ.

E òua cöse fémmo? Bezéugna divìdili se no se dàn. Tegnìmmo a gatìnn-a serâ in cuxìnn-a e l’âtro lìbero into rèsto da câza. Pe tréi giórni émmo rexistîo con sto ravâxo, ma no l’êa poscìbile continoâ con quello scistêma. Inte ’na mainêa ò inte ’n’âtra dovéivimo risòlvila sénsa dànni. Coscì, o quàrto giórno se metémmo inta sâla d’ingrèsso de câza con tùtte-e pòrte intèrne seræ e co-in cuscìn inte màn, prónti a intervegnî in câxo de barùffa, poi... liberémmo e bèlve. A picìnn-a, che into fraténpo avéivo ciamòu Sirikit, cómme a regìnn-a da Thailandia (pàize che ’n ténpo o se ciamâva Siam, écco perché i gàtti se ciàman siaméixi), a l’avànsa pìnn-a de dignitæ, prónta a afrontâ o gròsso nemîgo. Ma o Minù, da bón gàtto giudiçiôzo, o l’amîa bén, pöi o s’asétta. A gatìnn-a a l’avànsa sospetôza quæxi co-a pànsa pe tæra scinché l’âtro o se îsa ciàn cianìn, o se gh’avixìnn-a co-a màscima tranquilitæ e o te ghe dà ’na gròssa lecâ in sciâ tésta. Sémmo arestæ de stùcco, ma conténti che fîse finîo a goæra tra liâtri e, de consegoénsa, o fastìdio pe niâtri. Conscideròu o gèsto de pâxe, a l’é anæta a fretâseghe adòsso e in quéllo moménto l’é cominsòu a sò bèlla stöia de vìtta insémme, pìnn-a d’afètto e conplicitæ, ch’a l’é duâ parécchi ànni.

Ebe Buono Raffo

Pigiòu da-o Gazzettino Sampierdarenese Anno XLII - N. 1, 31 de zenâ do 2013