Académia Ligùstica do Brénno

parlémmo a nòstra léngoa

Académia Ligùstica do Brénno
 
Intrâ > Mediatêca > Esperànto > E prepoxiçioìn

E prepoxiçioìn

[ Tèsti ]

 
 

[ Dìnni a teu ]

Mediatêca

Màppa do scîto

Dôv'én i coménti

Covertìnn-a

 

Pensémmo a-o vèrbo iri e a dôe âtre paròlle che émmo za adêuviòu inti nòstri ezénpi: eniri e enirejo. A réixe verbâle “ir-” a gh’à ’n scignificâto inpliçito de moviménto (andâ) ch’o vêgne modificòu da-o monêma en uzòu cómme prefìsso: andâ drénto, intrâ. En a l’é ’na prepoxiçión, âtre l’avéivimo viste, ma sénsa ancón parlâ da seu natûa gramaticâle, inta tradución di vèrsci de Quasimodo: sur (in sce, sórvia), de (de, da), far (da) insémme a tra into partiçìpio trapikita: piki (pónze, pertuzâ), trapiki (trapasâ).

Dónca l’é poscìbile adêuviâ e prepoxiçioìn cómme prefìssi, ma òua parlémmo ’n pö de quarchedùnn-a conscideràndo che çèrte àn ’n ûzo bén bén speçìfico e rigorôzo e âtre a-o contrâio arêzan conpleménti divèrsci:
de: o se adêuvia pe indicâ posèsso (La aŭto de mia kuzo / A màchina de mæ côxo), proveniénsa da-e vixinànse (Veni de Romo / Vegnî da-e pàrti de Rómma), agénte (Farita de mi / Fæto da mi), ténpo (Mi estas sendorma de la sunleviĝo / Són adéscio da l’àlba), speçificaçión (La ordigo de la libroj en la libroŝranko / A scistemaçión di lìbbri inta librerìa);
far: o se adêuvia into conpleménto de agénte quànde inta frâze gh’é ascì ’n âtra prepoxiçión de con divèrso scignificâto e o se peu scrîve ànche fare de (Kunvokita far la estro de la personaro / Convocòu da-o càppo do personâle);
sur: a conpòrta poxición sorviapòsta e a contàtto (Meti la ŝlosiloj sur la tablo / Métte e ciàvi in sciâ töa; La senhejmuloj vivas sur la strato / I sénsa câza vîvan pe stràdda; Iri sur la tegmenton / Andâ in sciô téito), ma se no gh'é contàtto ghe veu a prepoxiçión super (La mevoj flugas super la maro / I öchìn xêuan sórvia o mâ);
tra: o se adêuvia pe indicâ atraversaménto (Pasi tra Parizo / Pasâ da Parìggi; Eniri tra la pordo / Intrâ da-a pòrta), ma se gh’è l’idêa de scavarcaménto ghe veu trans (Trans la monto / De là do mónte).

Bruno Valle
Gruppo Esperanto Tigullio

Pigiòu da-o Gazzettino Sampierdarenese Anno XLIII - N. 5, 31 de màzzo do 2014

[ in çimma da pàgina ]

Dìnni a teu

Nomiâgio:
Stàggo a:
E-Mail:
O mæ scîto
Internet:
Coménto (no ciù de 1000 caràteri)

   

Nòtta: o coménto o saiâ publicòu, o ciù fîto poscìbile, dòppo ch'o l'é stæto controlòu.

[ in çimma da pàgina ]